RECEPTA TRANSGRANICZNA W FORMIE PAPIEROWEJ
Recepta transgraniczna to dokument umożliwiający nabycie produktu leczniczego o kategorii dostępności Rp, wystawiony przez osobę uprawnioną na podstawie prawa państwa UE/EFTA, w którym recepta została wystawiona. Podlega realizacji w innym państwie członkowskim na warunkach określonych przez przepisy obowiązujące w tym państwie, zgodnie z zasadą, że transgraniczna opieka zdrowotna odbywa się z poszanowaniem przepisów prawa krajowego państwa świadczenia usługi. Oznacza to, że przy wydawaniu leków farmaceuta stosuje krajowe regulacje, które mogą ograniczać na przykład ilość wydawanych dawek lub określać czas ważności recepty.
Osoba realizująca receptę transgraniczną w Polsce podlega zatem polskim przepisom dotyczącymi realizacji recept. Ogólną zasadą jest, że recepta powinna zostać zrealizowana na terenie Polski w ciągu 30 dni od daty jej wystawienia. Przewidziane są jednak wyjątki – na przykład recepta na antybiotyk jest ważna wyłącznie przez 7 dni.
Nie ma określonego wzoru recepty transgranicznej. Zatem wygląd recepty będzie odpowiadał standardom obowiązującym w państwie, w którym została wystawiona. Niemniej jednak wystawca recepty jest zobowiązany do umieszczenia na niej pełnego zestawu danych niezbędnych do jej realizacji w kontekście transgranicznym.
Ponieważ recepta transgraniczna wystawiana jest wyłącznie na wniosek pacjenta, który planuje ją zrealizować w państwie członkowskim UE/EFTA innym niż państwo ubezpieczenia, lekarz, do którego kierowana jest prośba, musi zagwarantować, że dokument spełnia co najmniej minimalne kryteria dotyczące wymaganych elementów określone w Dyrektywie 2012/52/UE.
Recepta transgraniczna jest zawsze realizowana pełnopłatnie - w polskiej aptece konieczne będzie zapłacenie pełnej ceny leku. Po powrocie do państwa ubezpieczenia pacjent może zwrócić się do swojego ubezpieczyciela o zwrot kosztów na podstawie przepisów dyrektywy transgranicznej. Koszty leku zostaną zwrócone, jeśli dany lek jest refundowany przez krajowy system ubezpieczeń zdrowotnych.
Pacjent realizujący receptę transgraniczną w polskiej aptece może zostać poproszony o okazanie dokumentu tożsamości, jeżeli istnieje podejrzenie co do zbyt niskiego wieku osoby realizującej receptę (13 lat, jeśli wydanie produktu leczniczego jest ograniczone wiekiem) albo dane na recepcie są nieczytelne.
Ograniczenia
W polskiej aptece nie można zrealizować recepty transgranicznej wystawionej na:
- leki psychotropowe i odurzające
- leki recepturowe
- produkty lecznicze o kategorii dostępności „Rpz” (wydawane z przepisu lekarza do zastrzeżonego stosowania)
- środki spozywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
- wyroby medyczne
ZAKRES DANYCH WYMAGANYCH NA RECEPCIE TRANSGRANICZNEJ
Recepta transgraniczna w formie papierowej musi zawierać co najmniej:
- Dane osoby, dla której recepta jest wystawiana:
-
- pełne imię i nazwisko (nie dopuszcza się inicjałów imienia)
- data urodzenia
- Dane osoby, która wystawia receptę:
-
- pełne imię i nazwisko (nie dopuszcza się inicjałów imienia)
- kwalifikacje zawodowe (tytuł zawodowy)
- dane do bezpośredniego kontaktu (adres poczty elektronicznej, numer telefonu lub faksu wraz z prefiksem międzynarodowym)
- Dane miejsca udzielenia świadczenia:
-
- o adres
- o oznaczenie państwa członkowskiego, w którym wystawiono receptę
- Dane dotyczące przepisanego produktu leczniczego oraz informacje dla pacjenta dotyczące stosowania:
-
- nazwa zwyczajowa (powszechnie stosowana, międzynarodowa)
- nazwa handlowa (własna) oraz powód jej użycia, jeżeli:
- przepisany produkt jest biologicznym produktem leczniczym
lub
- osoba wystawiająca receptę uważa, że jest ona niezbędna ze względów medycznych
-
- postać farmaceutyczna
- moc
- ilość
- schemat dawkowania
- Potwierdzenie autentyczności:
-
- data wystawienia recepty
- własnoręczny podpis osoby wystawiającej
Dodatkowe informacje dotyczące recept transgranicznych:
- https://europa.eu/youreurope/citizens/health/prescription-medicine-abroad/prescriptions/index_pl.htm
E-RECEPTA TRANSGRANICZNA
E-recepta transgraniczna to usługa, która umożliwia nabycie produktu leczniczego o kategorii dostępności Rp na podstawie elektronicznego przesyłu danych medycznych między państwami UE/EFTA uczestniczącymi w wymianie recept.*
Polska była jednym z pierwszych państw, które uruchomiły system wymiany e-recept transgranicznych (wrzesień 2020 r.).
Obecnie w Polsce można zrealizować e-receptę transgraniczną wystawioną w dziewięciu państwach UE:
- Czechach
- Finlandii
- Łotwie
- Litwie
- Estonii
- Chorwacji
- Portugalii
- Grecji
- Hiszpanii (dotyczy aptek w Madrycie, na Wyspach Kanaryjskich, w Kraju Basków, w Katalonii, Estremadurze, Aragonii, Kastylii i León, Andaluzji, Wspólnocie Walencji oraz Kantabrii)
W przygotowaniu jest wymiana e- recept z Węgrami i Cyprem.
* Wykaz państw członkowskich UE/EFT, które nie realizują recept transgranicznych wystawianych w formie elektronicznej w innym państwie znajduje się w BIP Ministerstwa Zdrowia.
E-recepta transgraniczna, podobnie jak tradycyjna papierowa, musi być wystawiona przez osobę uprawnioną na podstawie prawa państwa UE/EFTA, w którym została wystawiona. Podlega realizacji w innym państwie członkowskim na warunkach określonych przez przepisy obowiązujące w tym państwie, zgodnie z zasadą, że transgraniczna opieka zdrowotna odbywa się z poszanowaniem przepisów prawa krajowego państwa świadczenia usługi. Oznacza to, że przy wydawaniu leków farmaceuta stosuje krajowe regulacje, które mogą ograniczać na przykład ilość wydawanych dawek lub określać czas ważności recepty.
W celu realizacji e-recepty w Polsce konieczne jest wyrażenie uprzedniej zgody na obsługę e-recept zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwie wystawienia. Szczegółowych informacji w tym zakresie udzielają krajowe punkty kontaktowe.
E-recepta transgraniczna, podobnie jak tradycyjna papierowa, jest zawsze realizowana pełnopłatnie - w polskiej aptece konieczne będzie zapłacenie pełnej ceny leku. Po powrocie do państwa ubezpieczenia pacjent może zwrócić się do swojego ubezpieczyciela o zwrot kosztów na podstawie przepisów dyrektywy transgranicznej. Koszty leku (do obowiązującego limitu refundacji) zostaną zwrócone, jeśli dany lek jest refundowany przez krajowy system ubezpieczeń zdrowotnych.
Osoba realizująca receptę transgraniczną w polskiej aptece może zostać poproszona o okazanie dokumentu tożsamości, w celu identyfikacji pacjenta, ponieważ e-recepta transgraniczna może być zrealizowana tylko przez osobę, dla której została wystawiona.
Przed realizacją e-recepty transgranicznej farmaceuta jest zobowiązany udostępnić pacjentowi informację o przetwarzaniu danych osobowych, z którą pacjent powinien się zapoznać i potwierdzić jej przyjęcie do wiadomości.
Ograniczenia
- w polskiej aptece nie można zrealizować e-recepty transgranicznej wystawionej na:
-
- leki psychotropowe i odurzające
- leki recepturowe
- produkty lecznicze o kategorii dostępności „Rpz” (wydawane z przepisu lekarza do zastrzeżonego stosowania)
- środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
- wyroby medyczne
- może być wystawiona tylko dla pacjenta powyżej 18 r.ż.
- brak możliwości wydania leku o innej mocy/postaci dawki
- brak możliwości częściowej realizacji recepty
- brak możliwości realizacji dla osoby trzeciej
- brak możliwości realizacji w momencie niedostępności sytemu (problemy techniczne)
Recepta transgraniczna w formie elektronicznej musi zawierać:
- identyfikator recepty
- datę wystawienia recepty
- imię i nazwisko pacjenta
- numer identyfikacyjny pacjenta
- datę urodzenia pacjenta
- płeć pacjenta
- kraj ubezpieczenia pacjenta
- imię i nazwisko lekarza przepisującego receptę
- numer identyfikacyjny lekarza
- adres placówki przepisującej lek
- informacje o przepisanych lekach:
-
- nazwa leku
- kod produktu leczniczego
- składniki aktywne
- moc
- wielkość opakowania (ilość)
- rodzaj opakowania, jeśli dostępne
- postać farmaceutyczna
- nazwa producenta, jeśli dostępne
- droga podawania, jeśli dostępne
- ilość opakowań
- podmiot odpowiedzialny, jeśli dostępny
- informację, czy substancja jest dozwolona, jeśli dotyczy
- schemat dawkowania
- instrukcje dla pacjenta, jeśli dotyczy
- poradę dla wydającego, jeśli dotyczy
- podmiot prawnie odpowiedzialny za dane na e-recepcie
- podpis elektroniczny
Jeżeli na e-recepcie nie widnieje adnotacja wykluczająca taką możliwość, farmaceuta może zaproponować wydanie leku o zrównoważonym składzie i działaniu („zamiennik”).
Dodatkowe informacje dotyczące e-recept transgranicznych:
- https://pacjent.gov.pl/poznaj-e-recepte-transgraniczna
- https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/dla-aptek/e-recepta-transgraniczna
- https://europa.eu/youreurope/citizens/health/prescription-medicine-abroad/prescriptions/index_pl.htm
- https://ec.europa.eu/assets/sante/health/pins/poland/poland_epa_polish.pdf